Çınar Yayınevi’nce yayımlanan Bazı Kuşlar Uçtu, Esra Ercan Bilgiç’in kaleminden; Ekin adında küçük bir kızın gökyüzünün rengini değiştirme çabasıyla, bazı kuşların uçma hikâyesini anlatıyor. Geçen yıl çizimleri Edelvives Onur Ödülü’ne değer görülen Merve Erbilgiç’in resimlediği kitap; hikâyenin şiirsel dilini, deneysel çizgileriyle buluşturdu. Merve’den bize, çağdaş illüstrasyon kitapları ve projeyi yaratım süreci hakkında bilgi vermesini istedik.
“Rüzgar esti. Yapraklar havalandı. Bazı kuşlar uçtu.
Bulutların arasında Ekin’in daha önce gökyüzünde hiç görmediği bir resim oluştu.”
Kitaptan
‘ÇOCUK EDEBİYATI ARTIK FARKLI BİR NOKTADA’
– Resimli kitapların bugün geldiği noktadan ve kitabınızdan biraz bahseder misin?
Bildiğiniz gibi çocuk edebiyatı uzun zamandır dünyada farklı bir noktaya geldi. Bu kitaplar artık sadece çocuklar için değil, her yaş grubu için tercih ediliyor. Bu tür kitapları satın alan çocuksuz, yetişkin okuyucular var artık. Bu da ortaya çıkartılan kitabın anlatım dili ve grafik dilinin kalitesinin oldukça güçlü olması gerektiği anlamına geliyor.
Türkiye’de de son yıllarda bu yönde ciddi bir hareketlenme başladı ve insanlar çocuk kitaplarına farklı bir gözle bakmaya başladılar. Esra Ercan Bilgiç ile birlikte, Türkiye’deki bu hareketlenmeye destek olabilecek, nitelikli bir çocuk kitabı ortaya çıkartma amacındaydık ve sonuçta ortaya bu proje çıktı.
– Resimleyeceğin metni seçerken nelere dikkat ediyorsun?
Kendimi yakın hissettiğim, kişisel dünyamı yansıtabilecek özgürlüğü bana veren metinleri tercih ediyorum. Sonuçta ne çizerseniz çizin, kitaba kişisel dünyanızı yansıtmaktan kaçamıyorsunuz ve eğer resimlediğiniz metinle aranızda grafik ya da duygusal bir bağ yoksa, ortaya etkileyici ve samimi bir şey çıkartabilmeniz mümkün değil.
ŞİİRSEL VE SAMİMİ BİR TON!
– Kitaptaki çizimler hakkında neler söyleyebilirsin?
Çizimler metnin genel ritmi ve duygusal tonuna uygun olarak gelişti. Hikâyenin ana karakterlerinin temsilini düşünürken resimlemeye kuşlar ve ana karakter arasındaki ilişkiyi düşünerek başlamıştım. Çizimleri oluştururken konuya mümkün olduğunca hassas, özgür ve özgün bakabilmeye odaklandım. Gerçekçi yaklaşımdan olabildiğince uzaklaştım. Metnin şiirsel ve samimi tonuna yakın bir ortam yaratmak istedim.
– Hangi teknik ve yöntemler ile çalıştın?
Farklı tipte kalem ve dokulu kağıtlar, su bazlı boyalar, kömür, yağlı pastel, monotip baskı ve kolaj. Farklı bir zevk ve tarz ortaya koymak istediğim için materyalleri birbirine karıştırmaktan çekinmedim. Kısa sürede uygulanabilen, hızlı teknikler kullanıyorum ve daha çok çizim kalitesine ağırlık veriyorum. Fazla sabırlı biri değilim! Tekniği, anlatmak istediğim düşünceyi desteklemek ve güçlendirmek amacıyla kullanıyorum.
– Peki, bu tür kitapların yaratım süresi ne kadar?
Aslında her kitap için bu süre farklı oluyor. Bu tarz resimli kitaplarda kullanılan grafik dili, özgün ve anlamsal olarak güçlü hale getirebilmek için çizimlere başlamadan önce uzun bir düşünsel süreçten geçmeniz gerekiyor.
Kitabın yüzde sekseni önce kafanızda oluşmalı. Çizimlerin nasıl olacağını ve bunu nasıl aktaracağımı kafamda iyice pişirene kadar bekliyorum. Sonra kendi anılarımdan ve deneyimlerimden yola çıkarak çizmeye başlıyorum. İyi bir başlangıç noktası bulmak çok önemli oluyor benim için. Beni bir şeyler çizmeye iten, bazen metnin içindeki tek bir kelime veya sadece bir his bile olabilir.
‘RESİMLEDİĞİM İLK KİTAP’
– Çocuk bu kitapları nasıl algılıyor sence?
Ben çocuğun bu yaklaşımdaki kitapları çok etkili bir biçimde anlamlandırabileceğine inanıyorum ve yaratım süresince kendimi serbest bırakıyorum. Bunu sanatçının çocuğa övgüsü niteliğinde düşünebilirsiniz. Böyle bir yaklaşımla ortaya çıkartılan her kitap projesinde; yazar ve çizer aslında kendini tanıma yolculuğuna çıkar ve birer aktarıcı görevini üstlenirler. Çocuk böyle interaktif bir kitabı eline aldığı zaman, aslında son derece kişisel ve özel bir hayatı algılayış biçiminin etkisi altındadır. Sözle ifade edemese de, bir yetişkine göre algısı son derece açıktır.
– Bu projeyle birlikte ne öğrenmiş oldun?
Bir sanatçı olarak ortaya çıkarttığınız her projede, kendinizi bir adım öne çıkartma sorumluluğunu almanız gerekiyor. Bu benim resimlediğim ilk kitap olduğu için belki de adım atmaya en fazla çekindiğim projeydi. Benim için bu proje büyük bir öğreti ve deneyim süreciydi. Metnin incelikli yaklaşımı, hayal ettiğim özgürlüğü bana sağladı ve konuya farklı bakabilmem için düşüncelerimi harekete geçirdi.
– Yeni bir proje var mı?
Şiir kitapları, ucu açık metinler olduğu için çizmekten en çok keyif aldığım metinler diyebilirim. Bu nedenle bu aralar daha çok çocuk edebiyatı ve şiir üzerine yoğunlaştım. Bir yandan çocuklar ve yetişkinler için düzenlediğimiz atölyeler de devam ediyor. Dünyadan çağdaş çizerlerin İstanbul’da bir araya geleceği uzun dönemli atölyeler serisi düzenlemeyi planlıyoruz. Haberlerini sosyal medya ve basılı yayın üzerinden duyuracağız.
https://www.cumhuriyet.com.tr/kultur-sanat/esra-ercan-bilgicten-bazi-kuslar-uctu-2003085